Akademik Veri Yönetim Sistemi
Aksoyak Ö. D., Ertürk N., Altan B.
Belediye, 2020 - 2020
Kara Surları’nın Restorasyon
Projeleri’ne ilişkin Kültür Mirası Etki Değerlendirmesi Raporu, Dünya Miras
Listesi’ne kayıtlı İstanbul’un Tarihi Alanları’nın dört bileşeninden biri olan
Kara Surları ve çevresinin özgün nitelikleri ile korunmasına yönelik olarak gerçekleştirilmekte
olan restorasyon projelerinin miras alanının Üstün Evrensel Değeri’ne potansiyel
etkisinin değerlendirilmesi amacı ile hazırlanmıştır. Kara Surları’nın yapısal
sorunları fiziksel veya çevresel faktörlerin doğrudan/dolaylı olarak oluşturduğu
tahribatlar, geçmiş ya da mevcut onarımlar incelenerek restorasyon projelerinin
bu etkenler üzerindeki olumlu veya olumsuz sonuçları raporda değerlendirilmiştir.
ICOMOS Dünya Mirası Kültür Varlıkları İçin
Etki Değerlendirmesi Rehberi’ne dayanarak hazırlanan raporda, literatür
tarama, alan ziyareti ve görüşme yöntemleri kullanılmıştır.
Altı bölümden oluşan raporda, giriş
ve yöntem bölümden sonraki 3. bölümde, Kara Surları Miras Alanı’nın Tarihi
Yarımada içindeki yeri ve çevresinin tanımı yapılmış; sur koruma bandı içinde
yer alan Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait tescilli anıtsal yapılar ile sivil
mimari örnekleri şekil ve haritalarla; Sur Koruma Bandı’ndaki alanların sur içi
ve dışındaki mülkiyet durumu, fonksiyon analizi ve arazi kullanımları ise tablo
ve haritalarla desteklenerek açıklanmıştır. Bu bölümde, İstanbul’un yüzyıllar
boyunca askeri savunma sistemini oluşturan Kara Surları’nın tarihçesi ile askerî,
mimari, sosyo-kültürel, arkeolojik, sanatsal, somut ve somut olmayan değerleri hakkında
bilgi verilmiş; Kara Surları Koruma Alanı’nın da yer aldığı İstanbul’un Tarihi
Alanları’nın Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilme kriterleri, özgünlük ve
bütünlüğü ile Üstün Evrensel Değeri açıklanmıştır. Kara Surları ve bulunduğu
alanın mimari tanımının yapıldığı 3. bölümde, Kara Surları Koruma Bandı’ndaki
bostanlar, mezarlıklar ile alanın bütünlüğünü ve Üstün Evrensel Değerini
etkileyen yenileme alanları ve yeni yapılaşmalar incelenmiştir. Bu bölümde,
kültür varlığının koruma ve yönetim sürecinin önemli bir parçası olan yasal
düzenlemeler ve yönetim şeması hakkında bilgi verilmiş; Kara Surları Koruma
Bandı’nın da içinde yer aldığı Tarihi Yarımada kentsel sit alanı için
hazırlanan Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve Fatih İlçesi sınırları içinde
hazırlanan Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı’nda yer alan ilgili plan kararları
listelenerek, miras alanına olan etkileri değerlendirilmiştir. Miras alanı ile
ilgili olan paydaşlar için paydaş analizi yapılmış ve alanın yönetim sistemi
uygulamalarındaki ilgili kurum ve kuruluşlar bir tabloda gösterilmiştir.