in: Laboratuvar ve Atölyelerde İş Sağlığı ve Güvenliği, Prof. Dr. Zübeyde Özlem PARLAK BİÇER, Editor, Akademisyen Kitabevi, Ankara, pp.183-210, 2024
Occupational Health and Safety (OHS) generally aims
to support the highest level of mental, social, and physical well-being across
all professions, and to identify, recognize, and control hazards in the
workplace or arising from the workplace that could impair workers' health and
well-being. By definition, this field encompasses various work environments,
including many workplaces and laboratories, highlighting the importance of
ensuring healthy and safe working conditions at both local and national levels.
In work environments with complex devices and
equipment parts, such as laboratories, organizing and implementing the
'outlines' of OHS systems requires extensive knowledge, experience, skills, and
analytical assessments. This ensures the protection of both workers and the
environment. Within the section intended to raise awareness of laboratory
safety among laboratory personnel (academic, technician, specialist, etc.) and
students throughout their experimental work processes, the essential aspects of
OHS in Physics Laboratories are outlined, considering relevant regulations and
guidelines.
In summary, important topics include the
responsibilities of laboratory personnel, the rules to be followed, possible
emergency action plans, health issues arising from physical and chemical
hazards, and the disposal of existing waste. This section aims to provide a
guide highlighting key factors for reducing occupational risks and enhancing
safety awareness in Physics Laboratories.
İş sağlığı ve güvenliği (İSG), genel olarak tüm mesleklerde, en yüksek
ruhsal, sosyal ve fiziksel refahın oluşumunu desteklemek, çalışanların
sağlığını ve refahını bozabilecek işyerinde veya işyerinden kaynaklanan
tehlikelerin farkına varılması, tanınması ve kontrol altına alınmasını
hedeflemektedir. Tanımı gereğince bu alan, pek çok işyeri ve laboratuvarlar
gibi farklı disiplinleri de içinde barındıran çalışma alanlarını kapsayarak hem
yerel hem de ulusal düzeyde çalışma koşullarını sağlıklı ve güvenli hale
getirmenin önemine dikkat çekmektedir.
Laboratuvarlar gibi karmaşık
cihazlar ve ekipman parçalarının bulunduğu çalışma ortamlarında İSG
sistemlerinin "temel hatlarını" organize etmek ve uygulamak için geniş
bir bilgi, deneyim, beceri ve analitik değerlendirmelere ihtiyaç duyulmaktadır,
böylelikle hem çalışanların hem de çevrenin korunması sağlanabilir. Laboratuvar
çalışanları (akademisyen, teknisyen, uzman vb.) ve öğrencilerin çalışmalarını
yaptıkları deneysel çalışma sürecinin tamamında laboratuvar güvenliği konusunda
farkındalık oluşturacağı öngörülen bölüm içerisinde, Fizik Laboratuvarlarında İSG
hakkında bilinmesi gerekenler, ilgili mevzuat ve yönergeler göz önünde
bulundurularak genel hatlarıyla ortaya koyuldu.
Özetle, laboratuvar çalışanlarının sorumlulukları ve uyulması gereken
kurallar, ihtiyaç halinde uygulanması mümkün olan acil eylem planları, fiziksel
ve kimyasal tehlikeler sonucu oluşabilecek sağlık sorunları ve ayrıca mevcut
atıkların bertarafı gibi önemli konular yer almaktadır. Bu bölüm, Fizik
Laboratuvarlarında mesleki risklerin azaltılması ve güvenli çalışma bilincinin
artırılması için önemli faktörleri vurgulayan bir kılavuz sunmayı
amaçlamaktadır.