Tek Atamalı Ağaç-Yapılı p-Hub Ortanca Problemi için Yeni Bir Model

Betül Kayışoğlu, İbrahim Akgün

Ana dağıtım üsleri (hublar), telekomünikasyon ve ulaşım sistemlerinde, başlangıç-varış noktaları arasında akışların birleştiği, sınıflandırıldığı ve dağıtıldığı noktalar olarak görev yaparlar. Hub yer seçimi problemleri, hubların yerlerinin belirlenmesi ile başlangıç-varış noktaları arasındaki rotalama ile ilgilenir. Tek atamalı hub yer seçimi problemlerinde hub olmayan bir noktadan giden ve o noktaya gelen bütün akışlar tek bir hub üzerinden geçerken çok atamalı hub yer seçimi problemlerinde bu akışlar birden fazla hub üzerinden gerçekleşebilir. Klasik hub yer seçimi problemleri tüm hubların birbirine bağlı olduğunu varsayar. Ancak özellikle hublar arası bağlantı maliyetinin yüksek olduğu gerçek hayat problemlerinde tüm hublar arasında bağlantı olması mümkün değildir. Bu çalışmada, hublar arası bağlantının ağaç yapısında olduğu ve her bir noktanın tek bir huba atandığı tek atamalı ağaç yapılı p-hub ortanca problemi için yeni bir matematiksel model geliştirilmiştir. Geliştirilen model literatürdeki tek atamalı ağaç yapılı p-hub ortanca problemi için geliştirilen mevcut modeller ile karşılaştırılmıştır. Mevcut modeller yalnızca tam serim yapısında çalışabiliyorken önerilen model hem tam olmayan hem de tam serim yapısında çalışabilmektedir. Ayrıca mevcut modeller üçgen eşitsizliğinin sağlanmadığı durumlarda doğru sonuç vermezken önerilen model için üçgen eşitsizliğinin sağlanması gerekmemektedir. Bu çalışma TÜBİTAK 1001 Programı kapsamındaki 114M363 nolu projeyle desteklenmiştir.

Anahtar kelimeler: Hub yer seçimi, p-Hub ortanca, ağaç yapılı hub yer seçimi