PLANLAMA-PLANNING, cilt.32, sa.2, ss.280-297, 2022 (ESCI)
Levent Bölgesi’nde yaklaşık üç kilometrelik yürünebilir nitelikteki kentsel kamusal ve özel alanların kademelenmesiyle oluşan ve mahallelerin işlev odaklarını birleştiren geçitler, sokaklar ve caddeler sisteminin oluşturduğu kentsel doku, farklı dönemlerde tasarlanmış Açık Geçirgen Mahalleleri oluşturan konut alanlarını birbiriyle ilişkilendirerek yaşayan bir sistem oluşturmaktadır. Makale bu kapsamda geliştirilen üniversite araştırma projesi ve sonuçlarını değerlendirmektedir. Açık Geçirgen Mahalle kavramı kentsel mekânın fiziksel bileşenlerinin dinamik etkileşiminden yola çıkarak mahallenin yeniden tanımlanması üzerine geliştirilmiş bir mekânsal okuma biçimi olarak ele alınmıştır. Söz konusu araştırma yöntemi iki aşamada ele alınmış; mekânın yapısal bileşenleri ve kullanıcı deneyimi üzerinden geliştirilen analitik çalışmalar ortak bir kentsel rota üzerinde sorgulanmıştır. Birinci aşama, Levent Bölgesi’nde yapısal niteliklere ve yaklaşık otuz yılı içine alan bir süreçte mevzii imar planlarının oluşturduğu mekânsal planlama ve tasarım kurgusuna dayalı analizleri içermektedir. İkinci aşama, mekânsal analizler sonucu Açık Geçirgen Mahalle ile ilgili elde edilen verilerin kullanıcı deneyimi üzerinden gündelik yaşamda nasıl karşılık bulduğunun açığa çıkarılması üzere yapılandırılmıştır. Bu bağlamda, araştırma projesi kapsamında, İstanbul Levent Bölgesi olarak tanımlanan; Levent, Akatlar, Etiler ve Uçaksavar alt bölgelerinin oluşturduğu kentsel sistem üzerinde, Açık Geçirgen Mahalle kavramı sorgulanarak, bu olguya ait nitelikler belirlenmiştir. Kentsel tasarım disiplini çerçevesinde elde edilen bulgular değerlendirilerek, Levent Bölgesi’nde mekânsal belleğin sürekliğini sağlayacak ve yaşam kalitesini artıracak tasarım kriterlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.
The urban texture formed by the hierarchic relations of walkable urban public and private areas of approximately three kilometres in the Levent Region and the system of passages, streets and avenues that combine the functional focal points of the neighbourhoods, creates a living system by linking the residential areas that have been designed in different periods. In this context, the article evaluates the results of the university research project developed for the Levent Region. The concept of Open-Permeable Neighbourhood is considered as a spatial reading methodology developed on the redefinition of the neighbourhood based on the dynamic interaction of the physical components of the urban space. The research method in question has been considered in two stages. The first stage includes analysis based on the structural features and the spatial planning and design setup created by the local development plans in a period of approximately thirty years. The second stage is structured in order to reveal how the data obtained about the Open-Permeable Neighbourhood as a result of spatial analysis corresponds to daily life through the user experience. In this context, the defined spatial analysis method was used and the characteristics of this phenomenon were determined. By evaluating the findings obtained within the framework of the urban design discipline, it is aimed to reveal the design criteria that will ensure the continuity of the spatial memory in the Levent Region and increase the quality of life.