Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı, III. Kentsel Morfoloji Sempozyumu “KENT MORFOLOJİLERİ”: Kentsel Form Araştırmalarında Çok Boyutlu Yaklaşımlar, Ankara, Türkiye, 3 - 05 Mayıs 2021, ss.125-126
Çalışma alanı olarak seçilen Koramaz, Gesi ve Derevenk Vadileri mübadele yıllarına
kadar Ermeni, Rum ve Türklerin bir arada yaşadığı, ortak yaşam kültürünün benimsediği yerler olarak bilinmekle birlikte; sadece 14 kırsal yerleşim alanı günümüzde
varlıklarını sürdürmektedir. Bu kırsal karakterdeki yerleşimler; çeşitli doğal, sosyo
– kültürel / ekonomik, siyasi vb. nedenlerden dolayı nüfus kaybına uğramıştır. Bu
kayıplara rağmen her yerleşim, kendine özgü gündelik hayatı, üretim peyzajı ile
geçmişe ve buna bağlı olarak yerleşime dair izler barındırmaktadır.
Kırsal tarihi karakterdeki bu tip yerleşimler, kentsel alanlara göre daha az sözlü
ve yazılı kaynaklar içermektedir. Bu nedenle, zihinsel katmanları gün yüzüne çıkarabilmek ve geçmişe dönük yaşantılarla ilgili ipuçlarını toplayabilmek adına
bu çalışmada kolektif belleğe başvurulmuştur. Kayıpların yoğun olarak yaşandığı
1900-1950 yıllarından günümüze dair var olan ve olmayan değerleri ortaya koyabilmek için sözlü tarih çalışması yapılmış ve kullanıcıların hafızalarındaki yerleşimler, yapılan kültürel haritalamalarla ortaya çıkarılmıştır. Veri grubu olarak kişilerin
1950 yılı ve öncesinde hayatının bir kısmını köyde geçirmiş her bir köyden veriyi
doğrulamak adına 2 kişi olması planlanmış ve bu yaşamış grupların hafızasındaki
mekan kurgusu görselleştirilmiştir.