Akademik Veri Yönetim Sistemi
Diğer, ss.1-10, 2021
Bizans döneminde ilk Deniz Surları’nın ne zaman inşa edildiği tartışmalı olmakla birlikte, en geç 9. yüzyılda sahillerin artık bugün de takip edebildiğimiz savunma hattı ile korunduğu kesindir. Dini, askeri ve profan birçok yapıyla da etkileşim halinde olan Deniz Surları, 1453’ten sonra stratejik fonksiyonunu kaybetmiştir. Buna rağmen, şehrin kıyı şeridini vurgulayan ana unsur olarak uzun zaman önemini korumuş; bazı kesimleri yakınındaki hanlar, depolar, limanlar ve iskeleler ile ticaret hayatının merkezinde kalmış, Topkapı Sarayı surlarına (Sûr-ı Sultȃnî) entegre edilen bir bölümü de koruma görevini sürdürmeye devam etmiştir. Birçok açıdan Kara Surları’ndan farklı olan Deniz Surları’nın Ayvansaray ile Sarayburnu arasındaki kısmı Haliç Surları, Sarayburnu’ndan Yedikule’ye uzanan hat Marmara Surları olarak adlandırılır. Hem Bizans hem Osmanlı döneminde onarımlar geçiren ve zaman içinde büyük kayıplara uğrayan surlar bugün kısmen ayaktadır. Bu yazıda, yerinde yapılan incelemelerin yanı sıra konu ile ilgili yazılı ve görsel kaynaklar da dikkate alınarak, Deniz Surlarının mimari ve düzeni bütüncül olarak ele alınmaktadır.
Although the first construction date of the Sea Walls in the Byzantine period is a cause for debate, it is certain that by the 9th century at the latest, the coastline was defended with the fortification line we can follow today. In interaction with many structures that had religious, military, and civil functions, the Sea Walls lost their strategic function after 1453. However, they have retained their importance as the main element emphasizing the coastline of the city. Some sections of the Sea Walls remained in the center of trade with commercial buildings (hans), storages, ports, and piers, while some other sections that were integrated into walls of Topkapı Palace (Sûr-ı Sultȃnî, imperial walls) continued to function defensively. The Sea Walls differ from the Land Walls in many aspects; the section of the Sea Walls from Ayvansaray to Sarayburnu is called the Golden Horn Sea Walls, while the section from Sarayburnu to Yedikule is designated as the Marmara Sea Walls. The Sea Walls, which have been subjected to repairs in both the Byzantine and Ottoman periods and suffered heavy damages over time, are partially standing today. In this article, the architecture and layout of the Sea Walls are discussed holistically, taking into account the written and visual sources related to the subject, as well as on-site investigations.