Üniversitelerde okutulan Türk Dili dersi için yeni çerçeve program önerisi


Kayasandık A.

14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 20 - 22 Ekim 2022, ss.39-48

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.39-48
  • Abdullah Gül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk Dili dersi, üniversitelerimizde ortak zorunlu derslerden biri olarak yaklaşık kırk yıldır okutulmaktadır. Kongre, sempozyum, çalıştay, kurultay gibi bilimsel toplantılarda bu dersle ilgili çeşitli ve çok sayıda sorun tartışılmış, bazı çözüm önerileri dile getirilmiştir. Geçen bunca süreye rağmen çerçeve programa göre, dört yıllık üniversite öğretiminin her döneminde haftada birer saat olarak okutulan dersin sadece birinci sınıfta haftada ikişer saat okutulması dışında bir değişiklik yapılmamıştır. Böylelikle ders için ayrılan toplam süre yarı yarıya azaltılmıştır. Eğitim-öğretim programlarında yapılan değişiklikler/güncellemeler, eğitim-öğretim yöntemlerindeki yeni yaklaşımlar, öğretimde kullanılan araçların çeşitliliği, dijital çağın imkânları, öğrencilerin eksiklikleri ve ihtiyaçları, öğrenci profili, salgın gibi olağanüstü durumların da hesaba katılması, uzaktan eğitim ihtiyacı, dijital malzemelerin çeşitliliği, sosyal medya araçlarının yaygınlığı, öğretimde genel ağın da kullanılması, kazanımların artırılması gibi hususlar, dersin çerçeve programının gözden geçirilmesini ve güncellenmesini zorunlu kılmaktadır. Ayrıca dersin adı ve çerçeve programı YÖK tarafından belirlenmesine rağmen günümüzdeki uygulamalarda bazı vakıf ve devlet üniversiteleri dersin adında ve öğretilecek konularda bazı tasarruflarda bulunmaktadırlar. Bazı üniversiteler yatay geçiş yapan öğrencilerin ders içeriklerini incelerken ortak derslerden biri olduğundan bu dersin içeriğini okumadan kabul ettiği gibi bazıları da dersin adının/içeriğinin farklı olması sebebiyle bu dersi başarılmış olarak kabul etmeyebiliyorlar. Bunun gibi tasarruflar Türk Dilini ortak ders olmaktan çıkardığı gibi öğrenci mağduriyetine de sebep olabiliyor. Bu bildiride, dersin yürütülmesinde karşılaşılan sorunlar kısaca özetlendikten sonra -ortaöğretimde eksik/yanlış öğretilen konular bir kenara bırakılarak- yukarıda sıralananlar göz önünde bulundurularak uygulamanın ön planda olduğu, dil, iletişim, kültür, -örnek metinler aracılığıyla- dilin tarihî seyrini fark etme, ses olaylarını tespit etme, kelime türetme alıştırmaları yapma, kelime gruplarını oluşturma, anlatım bozukluklarını düzeltme, yazım ve noktalamaya da dikkat ederek cümle teşkili, metin tashihi, etkili sunu hazırlama, bilimsel araştırmada temel ilkeler, paragraf oluşturma, blog yazma, deneme yazma, e-posta yazma, infografik öz geçmiş hazırlama, eleştirel okuma ve tartışma, Türkçenin güncel sorunları, araştırma metotları, sosyal medya kullanımı gibi konuları içeren bir çerçeve program önerisi hazırlanmıştır. Ayrıca bu dersin öğretilmesinde birlik sağlamaya ve öğretenlerin ders izlencesi hazırlamalarına yardımcı olacak şekilde konuların haftalara göre dağılımını ve açıklamaları içeren bir tablo da eklenmiştir.

Turkish Language course has been taught as one of the common compulsory courses in our universities for nearly forty years. In scientific meetings such as congresses, symposiums, workshops, and congresses, various and many problems related to this course were discussed and some solution proposals were expressed. Despite all this long period, according to the master schedule, no change has been made except that the course, which was taught as one hour a week in each semester of the four-year university education, was taught only for two hours a week in the first year. Thus, the total time allocated for the course has been reduced by half. The issues such as changes/updates in education programs, new approaches in education and training methods, diversity of tools used in teaching, opportunities of the digital age, deficiencies and needs of students, student profile, taking into account extraordinary situations such as epidemic, need for distance education, diversity of digital materials, the prevalence of social media tools, the use of the general network in education, and the increase in achievements necessitate the revision and updating of the framework program of the course. In addition, although the name of the course and the master schedule are determined by YÖK, some foundation and state universities appropriate the name of the course and the subjects to be taught in today's practices. Some universities are examining the course of transfer students, they accept this course without reading its content as it is one of the common courses, while others may not accept this course as successful because the name/content of the course is different. Savings like this can not only remove the Turkish Language from being a common course but also cause student victimization. In this paper, after briefly summarizing the problems encountered in the conduct of the course -letting aside the subjects that are taught incompletely/wrongly in secondary education-, taking into account the above-mentioned ones, a master program proposal has been prepared that includes topics such as the application at the forefront, language, communication, culture, noticing the historical course of the language -through sample texts- detecting sound events, doing word generation exercises, forming word groups, correcting ambiguity, incomprehensibility and incoherency, forming sentences by paying attention to spelling and punctuation, text proofreading, preparing an effective presentation, basic principles in scientific research, creating a paragraph, blogging, essay writing, e-mail writing, preparing an infographic resume, critical reading and discussion, current problems of Turkish, research methods, and the use of social media. In addition, a table containing the distribution of the subjects according to the weeks and explanations has been added to help to unite in the teaching of this course and help the teachers prepare the syllabus.