Akademik Veri Yönetim Sistemi
Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University , cilt.40, sa.4, ss.2675-2692, 2025 (SCI-Expanded)
Kayseri, Anadolu’nun merkezinde yer alan, ticari ve askeri yolların kesişim noktasında bulunan, zengin bir kültürel mirasa sahip bir kenttir. Tarihi boyunca farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan kent, merkezindeki kale etrafında gelişmiş ve özellikle 19. yüzyıldan itibaren bu yapı çevresinde büyümeye devam etmiştir. Kayseri, tarih boyunca farklı kültürlerin buluşma noktası olmuş; bu çeşitlilik içinde, kökeni sur içindeki en eski mahallelere dayanan ve “yerli” olarak bilinen aileler, şehrin ticaret gücünü ellerinde tutmuşlardır. Kendilerini kentin asıl sahipleri olarak gören bu yerli aileler, kentin gelişim yönünü de etkilemiştir. Zamanla merkezden kuzeye ve doğuya doğru yayılarak yeni gelişen mahallelere yerleşmişlerdir. Bu çalışma, Kayseri’nin 20. yüzyıldaki gelişimini ve yerli ailelerin kentsel hareketlerini incelemektedir. Araştırmada etnografik gözlem, sözlü tarih görüşmeleri ve CBS tabanlı tematik haritalama gibi nitel yöntemler kullanılarak yerlilerin mekânsal hareketleri çok katmanlı biçimde analiz edilmiştir. Ayrıca, kentin fiziksel ve fonksiyonel dönüşümünde yerli ailelerin rolü incelenerek, Kayseri’nin sosyokültürel dinamiklerini ve tarihsel dokusunu anlamak amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, yerli ailelerin kent içindeki yer değiştirmeleri sonucu boşalan mahallelerdeki fiziksel ve işlevsel dönüşümler de ele alınmaktadır.
Kayseri is in the centre of Anatolia, at the intersection of trade and military routes, and possesses a rich cultural heritage. Throughout its history, the city has hosted various civilizations, developing around a central castle and continuing to expand, particularly after the 19th century. Kayseri has long served as a meeting point for diverse cultures. Within this diversity, families known as locals, whose origins date back to the oldest neighbourhoods within the city walls, have held significant mercantile power. These local families regard themselves as the actual owners of Kayseri and have influenced the city’s developmental trajectory. Over time, they have moved outward from the centre to newly developed neighbourhoods, first to the north and then to the east. This study examines the urban development of Kayseri in the 20th century and the spatial mobility of these local families. It employs qualitative methods such as ethnographic observation, oral history interviews, and GIS-based thematic mapping to analyse these movements in a multi-layered way. The study also aims to understand Kayseri’s socio-cultural dynamics and historical texture by investigating the role of local families in the city’s physical and functional transformations. In this context, it addresses the physical and functional changes in neighbourhoods vacated by these relocations.