Türkiye’nin Bölgelerarası Gelişmişlik Farklarını Yüksek Hızlı Tren Hatları Üzerinden Yeniden Okumak

8. KBAM SEMPOZYUMU, Konya, Türkiye, 2 - 04 Aralık 2021, ss.58

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Konya
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.58
Abdullah Gül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bölgesel dengesizlikler, genellikle hizmet sunumları için ihtiyaç duyulan ulaşım altyapılarının eksiklikleri ya da yeterli kapasitede olmamaları sebebiyle olabilmektedir. Bölgelerarası erişilebilirliği önemli ölçüde artıran yüksek hızlı tren (YHT) hizmetleri bir bölgede inşa edildiğinde gerek istasyonun bulunduğu şehir gerekse de hattın geçtiği güzergâhlar erişilebilirlik yönünden müspet yönde fayda sağlamaktadır. Bu durum YHT’nin bölgelerarasında nüfus hareketliliklerini ve mobiliteyi artırmakla birlikte iletişimi de güçlendirmesiyle mümkün olmaktadır. YHT’ler sadece inşaat aşamalarında ekonomik hareketliliği artırmakla kalmamakta, aynı zamanda farklı şehirlerin birbiriyle iletişimini de artırarak sosyal ve kültürel etkileşimi de sağlamaktadır. Türkiye’de son yıllarda ulaşım hizmetleri sunumu için yapılan altyapı inşaatları (havalimanı, YHT, otoyol, liman, tünel gibi) doğudan batıya, kuzeyden güneye ülkenin erişilebilirliğini ve buna bağlı olarak nüfus hareketliliklerini artırmıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyette olan YHT hatlarının ücretleri ve erişilebilirlik durumlarının irdelenmesi üzerinden gelecek dönemde açılması beklenen yeni hatların bölgesel dengesizlikleri nasıl etkileyebileceğini değerlendirmektedir. Doğru fiyat politikaları ve iyi planlanmış güzergâhlar ile YHT hatları bölgesel dengesizlikleri azaltmada önemli bir araç olmaktadır. Aksi durumda, YHT’nin dünyanın farklı ülkelerinde de ortaya çıktığı gibi bölgeleri kutuplaştırarak koridor etkisi oluşturduğu ve bu durumun da bölgesel dengesizlikleri artırdığı değerlendirilmektedir. Çalışmada YHT’nin bölgelerarası dengesizliklere yönelik etkisini ölçmede farklı ulaşım türlerinin bilet ücretleri girdi olarak kullanılmış, ayrıca farklı yıllarda hazırlanan Sosyo- Ekonomik Gelişme Endeksi sonuçları da CBS programında iller düzeyinde karşılaştırılarak YHT hattının ve istasyonunun bulunduğu illerin erişilebilirlik durumları hesaplanmıştır.